Kolekcja Instytutu Archeologii

Kolekcja Instytutu Historycznego

Kolekcja Muzeum Geologicznego

Kolekcja Muzeum Mineralogicznego

Kolekcja Muzeum Przyrodniczego

Kolekcja Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego

Kolekcja Ogrodu Botanicznego

Kolekcja Zakładu Geografii Fizycznej

Kolekcje instytucji współpracujących

Prezentujemy wybór najbardziej wartościowych zabytków z kolekcji naszego Instytutu, począwszy od czasów najdawniejszych, od paleolitu, po okres nowożytny. Najstarsze z nich pochodzą z badań badaczy niemieckich, jednak większość została pozyskana w trakcie wykopalisk powojennych, prowadzonych przez naukowców z Katedry, a następnie z Instytutu Archeologii.

Badania naukowe, podejmowane w Instytucie Historycznym, obejmują wszystkie epoki i dyscypliny historyczne. Pracownicy Instytutu Historycznego prowadzą badania od historii starożytnej po dzieje współczesne, a w ich efekcie powstają nie tylko publikacje, ale także kolekcje o dużej wartosci naukowo-badawczej oraz wystawienniczej.

Początki muzealnictwa geologicznego na Uniwersytecie Wrocławskim sięgają roku 1812. Powstał wtedy Gabinet Mineralogiczny z kolekcjami minerałów, skał i skamieniałości. W 1868 r. Gabinet przekształcony został w Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego, a pod koniec XIX w. jego zbiory rozdzielono na dwa tematyczne muzea: mineralogiczne i geologiczno-paleontologiczne. Ich zasoby, znacznie zubożone w wyniku działań II wojny światowej, trafiły w 1945 r. pod opiekę Instytutu Nauk Geologicznych UWr, który w latach 60. i 70. XX w. udostępnił je badaczom i szerokiej publiczności. Muzeum Geologiczne zostało oficjalnie reaktywowane w 1981 r.; swoją działalność prowadzi zgodnie z przepisami statutu Uniwersytetu Wrocławskiego.

Muzeum powstało z połączenia w 1974 roku niegdysiejszych muzeów: zoologicznego, botanicznego oraz zielnika (herbarium) – uprzednio odrębnych placówek w Uniwersytecie. Muzeum zoologiczne utworzono w 1814 roku, a jego założycielem był prof. Johann Gravenhorst. Pierwotnie mieściło się ono w głównym gmachu Uniwersytetu, a do obecnego budynku, wybudowanego specjalnie dla potrzeb Muzeum, zbiory i wystawy przeniesiono w 1904 roku. W czasie II wojny światowej gmach Muzeum został zbombardowany i całkowitemu zniszczeniu uległo jedno skrzydło budynku wraz mieszczącymi się w nim salami wystawowymi i dydaktycznymi. Ze zniszczeń wojennych udało się ocalić około 50% zbiorów naukowych. Zbiory botaniczne zaczęto tworzyć, początkowo jako zielnik przy ogrodzie botanicznym, już w 1821 roku Do rozwoju Muzeum w wiekach XIX i XX przyczynili się szczególnie profesorowie: Adolph Grube, Carl Chun, Willy Kükenthal i Ferdynand Pax jr. Po wojnie największe zasługi dla Muzeum wniósł prof. W. Rydzewski, którego imię Muzeum nosi obecnie. Zbiory zoologiczne obejmują ponad 2 miliony okazów, z czego prawie 70% to owady. Wśród blisko 40 000 eksponatów kręgowców znajduje się kilka gatunków wymarłych. Herbarium przechowuje prawie 500 000 arkuszy roślin naczyniowych, niższych i grzybów. Najcenniejszymi okazami są typy opisowe 1800 gatunków bezkręgowców i blisko 5000 taksonów roślinnych. Zbiory naukowe udostępniane są jedynie specjalistom. W Muzeum Przyrodniczym czynne są cztery wystawy stałe tworzące największą ekspozycję przyrodniczą w Polsce, zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby prezentowanych eksponatów.

Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego ma profil historyczny, a jego zbiory w przeważającej mierze poświęcone są szeroko pojętym dziejom uczelni. W ramach projektu „Leopoldina online” została udostępniona w formie cyfrowej część zasobów niedostępna na co dzień dla odwiedzających Muzeum.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego to drugi pod względem wieku ogród botaniczny w obecnych granicach Polski (po Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie), położony w najstarszej części Wrocławia, częściowo na dawnym Ostrowie Tumskim, w pobliżu gotyckiej katedry i kościoła Św. Krzyża. Został założony w 1811 roku, kiedy utworzono Uniwersytet Wrocławski. Za właściwego twórcę Ogrodu uważany jest prof. Heinrich Robert Göppert (1800–1884), farmaceuta, lekarz i botanik, pierwszy niemiecki paleobotanik, badacz flory karbońskiej i trzeciorzędowej, dyrektor w latach 1852–1884. W roku 1974 Ogród został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego woj. wrocławskiego, a od roku 1994 znajduje się w obrębie historycznego centrum miasta, objętego szczególną ochroną konserwatorską. Kolekcje tego „żywego muzeum” obejmują ok. 12 tys. gatunków i odmian roślin z całego świata, uprawianych na powierzchni 7,48 ha na terenie otwartym oraz w szklarniach i akwariach. Szczególną wartość naukową i ogrodniczą mają Kolekcje Narodowe, czyli najbogatsze w Polsce, najlepiej udokumentowane i wzorowo prowadzone (rodzina ananasowatych – Bromeliaceae, zimotrwałe taksony z rodziny grzybieniowatych – Nymphaeaceae, zielne gatunki i odmiany uprawne z rodzaju piwonia Paeonia, rodzaje: bluszcz – Hedera, żabienica – Echinodorus oraz Anubias). Duże znaczenie edukacyjne mają kolekcje gatunków prawnie chronionych w Polsce oraz gatunków objętych tzw. konwencją waszyngtońską, ograniczającą transgraniczny handel dzikimi roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES). Ogród wnosi też swój wkład w ratowanie zagrożonych gatunków, prowadząc uprawy zachowawcze ex situ roślin z Polskiej Czerwonej Księgi oraz z Czerwonej Listy Międzynarodowej Unii Ochrony przyrody (IUCN). Od 1988 roku oddziałem Ogrodu jest Arboretum Wojsławice w Niemczy, gdzie na powierzchni 62 ha uprawiane są m.in. różaneczniki i azalie (Rhododendron), drzewa i krzewy rzadkich gatunków, liczne byliny oraz drzewa owocowe, głównie stare odmiany czereśni (Prunus avium). Arboretum posiada trzy Kolekcje Narodowe: rodzaj liliowiec (Hemerocallis) – ponad 3 tys. odmian, największa taka kolekcja w Europie, bukszpan (Buxus) oraz różaneczniki tzw. rasy łużyckiej, zwane odmianami Seidla. W Arboretum znajdują się też kolekcje zachowawcze wielu gatunków chronionych i zagrożonych z rodzimej flory.

Kolekcja przedstawia obrazy cyfrowe przekrojów poprzecznych zdrewniałych pędów i korzeni krzewinek arktycznych. Ten unikalny zbiór obejmuje 360 obrazów zarówno wybranych fragmentów jak i całych preparatów mikroskopowych wykonanych w latach 2007 – 2017. Krzewinki arktyczne (Salix polaris, Salix reticulata, Salix uva-ursi, Dryas octopetala, Betula nana) były zbierane w czasie ekspedycji polarnych na archipelag Svalbard, do północnej Norwegii, Islandii oraz Kanady z regionów o wyraźnej sezonowości i skrajnych warunkach klimatycznych. Obrazy przedstawiają najważniejsze elementy budowy anatomicznej krzewinek z punktu widzenia współczesnych procesów geomorfologicznych (np. rany, przyrosty wyklinowujące się) oraz zmienności warunków klimatycznych (przyrosty wskaźnikowe, mrozowe) przez co stanowią wyjątkowe i unikalne źródło informacji o zmianach środowiska przyrodniczego Arktyki. Jakość obrazów: powiększenie x100, 3264x2448 pikseli.